Stedenbouw kan een puzzel zijn, om onderdelen als de hoogte van het maaiveld en de lengte van de taluds of wegen en ruimte voor bomen op de juiste manier in elkaar te passen. Voor de gemeente Leeuwarden vertaalde DAAD het schetsontwerp voor buurtschap De Hem (onderdeel van ontwikkelingsgebied De Zuidlanden) naar een matenplan en ontwierp daarnaast een aantal deeloplossingen.
Lees hier meer over De Zuidlanden.
Het plan
Het hart van de buurtschap is gebaseerd op een terp, waar de woningen gegroepeerd zijn rondom een open ruimte die kan dienen als speel- en ontmoetingsplek. Vanaf de terp zijn er in alle richtingen ‘vingers’ met elk een eigen kenmerkende uitstraling.
Aan de noordzijde staan de vingers in het teken van wonen aan het water, aan de zuid- en westzijde juist in het kader van wonen in/aan het bos. Aan de oostzijde grenst het woongebied aan een weidevogel gebied. Een brede sloot zorgt hier voor extra bescherming voor de vogels.
Parkeerbalans
In het hele plangebied is gezocht naar de juiste balans tussen parkeren en het aantal woningen
Op de terp heeft elke woning een parkeerplek in een parkeerkoffer.
In het overige gebied is gekozen voor een afwisseling tussen brede- en lange opritten naast de woning. Bezoekers parkeren altijd in de parkeerkoffers, waar ook ruimte is voor een eventuele tweede auto van bewoners.
Route afvaldiensten
Bij het ontwerp van de wegen is een van de belangrijkste aandachtspunten het verzorgen van voldoende ruimte voor afval en nooddiensten om te kunnen draaien en keren. We hebben naar de meest optimale route gezocht voor de afvaldiensten waar tegelijkertijd de afstand voor bewoners tot de container opstelplaatsen wordt beperkt.
Beleving openbare ruimte
Voor de beleving van het buurtschap is de kleurstelling en materialisatie van de openbare ruimte van belang. De terp wordt benadrukt door het gebruik van rood bruine klinkers. Deze worden afhankelijk van de functie van de straat in halfsteensverband of keperverband gelegd. De straten buiten de terp hebben een meer grijze uitstraling, zodat het onderscheid tussen het centrum van de buurtschap en de uitbreiding duidelijk zicht- en voelbaar is.
Kabels en leidingen
Op deze kaart is het tracé van kabels en leidingen te zien, die per kleur varieert in breedte. Daar waar kabels en leidingen zijn, is geen ruimte voor bomen en hun ondergrondse wortelsysteem. De ondergrondse infrastructuur bepaalt dus in zekere mate de beleving boven het maaiveld.
Door de kabels en leidingen op sommige plekken op te splitsen in twee stroken (rode lijnen), is het hier mogelijk om kleinschaligere groene ruimtes en smallere straten te realiseren. Deze kunnen het dorpse gevoel van De Hem benadrukken.
Groenkaart
De meeste overgangen tussen openbaar en privé zijn in de vorm van hagen, die op de private kavels staan. Dit is vastgelegd in het beeldkwaliteitsplan. Op een aantal plekken is het essentieel om de groei en het voortbestaan van een haag te kunnen waarborgen, en in deze gevallen staan deze dan ook op gemeentegrond.
Profiel toegangsweg
De ruimte tússen de woningen en het opgaande groen kan de stedenbouwkundige ruimte maken of breken. Daarom zijn alle wegen, maar ook alle bijzondere plekken in het plan in profiel getekend om zo de optimale ruimtelijke verhoudingen te kunnen vinden.
Profiel met talud
Naast ruimtelijke eisen zijn er ook veel technische eisen, zoals het beheer en onderhoud. Dit wordt duidelijk als een doorsnede wordt getekend. Hier kun je zien dat helling van 2:3 of 1:3 een groot verschil maakt in de uiteindelijke beschikbare ruimte.
Daarnaast is het profiel (hol of bol op een oor) van de weg van belang voor een juiste afwatering. De uitgangspunten hiervoor stellen we vast in samenwerking met de civieltechnici.