De onlangs verschenen documentaire ‘Huilende Bruiden’ van Tom Tieman vertelt het verhaal over de teloorgang van de statige herenboerderijen in Oost-Groningen. Boerenkathedralen, de een nog mooier en groter dan de ander. Het rijke uiterlijk danken ze aan de ongekende welvaart ten tijde van de Graanrepubliek in de 19e eeuw. Nu dreigen veel van deze monumentale boerderijen te verkommeren tot onbewoonbare ruïnes. Één van die bruiden is de Oldambtster boerderij van Boelo en Annemarie te Drieborg.
‘Te groot om te bewaren, te kostbaar om weg te doen’
In juni 2023 kreeg DAAD opdracht om de GRRG-subsidie aan te vragen voor de monumentale boerderij van Boelo en Annemarie. Boer Boelo ten Have is de 6e generatie van zijn familie die op de boerderij woont en werkt. Maar door daling van het grondwaterpeil en aardbevingen als gevolg van de gaswinning is er veel schade ontstaan en staat dit erfgoed van de Graanrepubliek op het punt van instorten. Al jaren hopen ze op hulp van de overheid om het verval te keren.. tevergeefs. De boerderij ligt net buiten het effectgebied van de Groningse aardbevingen en tot grote frustratie van het stel worden de steeds breder wijkende scheuren niet gezien als aardbevingsschade. Daarbij komt dat de boerderij is aangemerkt als Rijksmonument waardoor slopen geen optie is. Uit onmacht hebben ze de boerderij roze geverfd.
“Ik haal alle ramen en deuren uit het pand en geef het terug aan de natuur.” – Annemarie –
Nu, na negen onzekere jaren, is er met hulp van DAAD vanuit rijksoverheid geld ter beschikking gesteld voor restauratie en schadeherstel. In samenwerking met W2N Engineers heeft DAAD een ontwerp gemaakt waarbij de gehele boerderij met achterliggende schuur van een nieuwe fundering wordt voorzien onder de bestaande constructies. Ook de gevels, binnenmuren, vloeren en plafonds worden hersteld of vervangen. Voor de graanopslag wordt op eigen terrein een aparte loods gebouwd, hiervoor werd ook een omgevingsvergunning voor aangevraagd.
Het was van belang dat de subsidie- en de vergunningaanvraag snel en gelijktijdig werden gedaan omdat voor de toekenning van de subsidie de verleende omgevingsvergunning bijgesloten moest worden. Dit is gelukt dankzij de inzet van alle betrokken partijen. Zowel de vergunningsprocedure als het subsidie traject is in slechts een half jaar doorlopen en beiden zijn toegekend.
Naast herstellen wordt de boerderij waar mogelijk verduurzaamd. Het enkel glas wordt vervangen door geïsoleerd monumentglas, de gehele begane grond voorzien van geïsoleerde voorzetwanden en een bijna geheel nieuwe klimaatinstallatie wordt geplaatst. De nieuw te bouwen loods biedt ruimte aan opslag van graan, uien en machines waardoor de huidige boerderijschuur gedeeltelijk getransformeerd kan worden tot dierenpraktijkruimte.
Bekijk de documentaire ‘Huilende Bruiden’ op NPO Doc:
Huilende bruiden – NPODoc.nl
Beelden door: Corné Sparidaens
